ပထမဆုံး အဂၤလိပ္-ျမန္မာအဘိဓာန္ကိုျပဳစုသူ(သို႔)ကမၻာသိ ျမန္မာ့ပထမဆုံး သိပၸံပညာရွင္

ပထမဆုံး အဂၤလိပ္ျမန္မာအဘိဓာန္ကိုေရးခဲ့သူမွာ "မကၡရာမင္းသား"ျဖစ္ပါတယ္။ဘိုးေတာ္(ဗဒုံမင္း)ရဲ့သားေတာ္ျဖစ္ၿပီး ငယ္မည္ ေမာင္ပ်ိဳး၊ ဘြဲ႕အမည္ မင္းရဲေက်ာ္စြာ ျဖစ္သည္။မကၡရာၿမိဳ႕ကိုစားရေသာေၾကာင့္ မကၡရာမင္းသားျဖစ္လာပါတယ္။ ဘႀကီးေတာ္(ပုဂံမင္း)ႏွင့္ သာယာ၀တီမင္းတို႔ရဲ့ဦးေလးေတာ္စပ္သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။ျမန္မာနိုင္ငံကို ေခတ္သစ္ထူေထာင္လိုသူအျဖစ္လည္းေကာင္း ၊ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ အဘိဓာန္ကိုျပဳစုသူအျဖစ္ လည္းေကာင္း ထင္ရွားပါတယ္။

ေဒါက္တာဂ်ပ္ဆင္ရဲ့မွတ္တမ္းအရဆိုရင္ေတာ့ မင္းသားႀကီးမွာ ႐ုပ္ရည္ေခ်ာေမာေသာ္ျငား ေျခလက္တို႔မွာေလျဖတ္ထားသျဖင့္ မသန္မစြမ္း ျဖစ္ေနသူျဖစ္ပါတယ္။သို႔ေသာ္ ဘ၀ကိုအရွူံးမေပးပဲ နိုင္ငံႏွင့္လူမ်ိဳးအက်ိဳးကို အစြမ္းကုန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ထိုေခတ္ျမန္မာမ်ားသည္ ေခတ္မမီက်ေသး။ကမၻာလုံးသည္ဟူေသာအခ်က္ကို လက္မခံၾကသည္ကို မင္းသားႀကီး က ေကာင္းစြာသတိျပဳမိခဲ့ပါတယ္။ေနျပည္ေတာ္ေရာက္ တိုင္းတပါးသား လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ဆက္ဆံရာမွ ေခတ္မီပညာရပ္မ်ားသေဘာကို သိရွိနားလည္ခဲ့ ပါတယ္။တစ္ဖက္ကလည္း နယ္ခ်ဲ႕တို႔ရဲ့ရန္ရွိေနေသးေတာ့ ေခတ္မီမွနယ္ခ်ဲ႕ကို တြန္းလွန္နိုင္မယ္လို႔လည္းျမင္ခဲ့ဟန္တူပါတယ္။ထို႔ေနာက္ေတာ့ျမန္မာမ်ားေခတ္မီေရးကို အစြမ္းကုန္ေဆာင္ရြက္ပါေတာ့တယ္။

ပထမဆုံး ကုန္သည္ႀကီး မစၥတာေရာ္ဂ်ာထံမွ အဂၤလိပ္စာကိုသင္ယူခဲ့ၿပီး အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ေရးသားထားတဲ့ အေနာက္တိုင္း၀ိဇၨာသိပၸံပညာရပ္မ်ားကို ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ရီးရဲ့စြယ္စုံက်မ္း(Ree's Encyclopedia)ကိုအဓိကထား ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ထို႔ေနာက္ ျမန္မာမ်ားေလ့လာနိုင္ရန္ သိပၸံပညာရပ္ အခ်ိဳ႕ကိုျမန္မာဘာသာ ျပန္ဆိုခဲ့ပါတယ္။ဂဏန္းသခ်ၤာတြက္နည္းကိုလည္း မစၥတာလိန္းထံမွ ထပ္မံသင္ယူခဲ့ျပန္ပါတယ္။မင္းသားႀကီးသည္ ပညာဗဟုသုတကို အထူးလိုလားသူျဖစ္ပါတယ္။

အဂၤလိပ္ဗိုလ္မွူးႀကီး ကာနယ္ေဗးကေတာ့ "ကၽြႏု္ပ္သည္ မင္းသားႀကီး၏ ဗဟုသုတစုံလင္ပုံကို မခ်ီးမြမ္းပဲ မေနနိုင္ပါ။ျမန္မာတြင္ဒီလိုလူမ်ိဳးရွိေနမယ္လို႔ လည္း မထင္ခဲ့ပါ။သူ႔လိုမ်ိဳး ပညာဗဟုသုတကို အငတ္မေျပသိကၽြမ္းလိုသူမ်ိဳး လည္း မေတြ႕ဖူးပါ"လို႔တေလးတစားေရးသားထားပါတယ္။ မင္းသားႀကီးသည္ ဆုံသမၽွလူတိုင္းထံမွပညာဗဟုသုတကိုေဆြးေႏြးရယူတတ္သူျဖစ္ပါတယ္။ဂၽြန္ဆင္ရဲ့အဂၤလိပ္အဘိဓာန္ကိုအေခါက္ေခါက္ေလ့လာၿပီးခ်ိန္မွာေတာ့ ျမန္မာတို႔အတြက္အေထာက္အကူရေစရန္အလို႔ငွာ မစၥတာလိန္းရဲ့အကူအညီနဲ႔ အဂၤလိပ္-ျမန္မာအဘိဓာန္ကို
၁၈၄၁ခုႏွစ္မွာထုတ္ေ၀နိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ယင္းအဘိဓာန္ကို တစ္ႀကိမ္သာရိုက္ႏွိပ္ခဲ့သျဖင့္ ယခုအခါရွားပါသြားပါၿပီ။ အေမရိကန္ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႕ ကြန္ကရက္စာၾကည့္တိုက္ ႏွင့္ ရန္ကုန္ ယဥ္ေက်းမွု႔ ဌာနအမ်ိဳးသား စာၾကည့္တိုက္တြင္ေတာ့ တစ္အုပ္စီက်န္ေနေသးေၾကာင္း သိရပါတယ္။

မင္းသားႀကီးဟာ ေဆးက်မ္း၊ ဓာတ္က်မ္း၊ ေဗဒင္က်မ္း၊ ပါ႒ိသကၠတဘာသာ ရပ္က်မ္း (၂၃၄)က်မ္းခန႔္ကိုလည္း ျမန္မာဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုခဲ့ပါေသးသည္။ ကမၻာ့သိပၸံအသင္းႀကီးတစ္သင္းျဖစ္တဲ့ ဘဂၤလားအာရွဆိုင္ရာ၀ိဇၨာသိပၸံ သုေတသနအသင္းႀကီးမွ ဂုဏ္ထူးေဆာင္အသင္းသား သိပၸံပညာရွင္ အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံခဲ့ရသူလည္း ျဖစ္ပါသည္။မင္းသားႀကီးသည္ပညာထက္ျမက္႐ုံမက သိကၡာသမာဓိႏွင့္လည္းျပည့္စုံသူျဖစ္ပါတယ္။ဘႀကီးေတာ္(ပုဂံမင္း)ကို သာယာ၀တီမင္းသားကပုန္ကန္ေသာအခါ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးရာတြင္ မကၡရာမင္းသားႀကီးမွပင္ဦးေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။မင္းသားႀကီးသည္ ၁၇၉၃ခုႏွစ္တြင္ဖြားျမင္ၿပီး ၁၈၄၈ခုႏွစ္တြင္ လြန္ခဲ့ပါတယ္။

မွတ္ခ်က္။ ။မင္းတုန္းမင္းရဲ့သားေတာ္ မကၡရာမင္းသားေနာက္တစ္ပါး လည္းရွိပါေသးတယ္။

Ayesay.com.mm